1) bajać, gadać, pleść, co fantazja, żal na język przyniesie, co na język padnie, popadnie ‘mówić głupstwa’. Zwrot. Bajać ‘opowiadać niestworzone rzeczy, bajdurzyć’. ♦ Gadać, mówić, pleść, wygadywać itp., co ślina na język przyniesie.
2) bić się, ciąć się na języki ‘kłócić się, sprzeczać się, polemizować’. Zwrot.
3) chlasnąć językiem ‘powiedzieć coś niepotrzebnego’. Zwrot. Chlasnąć ‘ciąć, uderzyć z rozmachem i świstem, rozedrzeć gwałtownie; zrobić coś za jednym razem’. ♦ Chlapnąć językiem, jęzorem, ozorem.
4) chwytać, chwycić, powziąć, zachwycić, zaciągać, zaciągnąć (u kogoś) języka ‘zasięgać, zasięgnąć wiadomości, dowiedzieć
się czegoś. Zwrot. ♦ Zasięgnąć języka.
5) co na wątrobie, to na języku ‘mówić wprost to, co się myśli’. Fraza. ♦ Co w sercu, to na języku.
6) dać, paść, pójść, wydać kogośn a języki (ludzkie) ‘narazić się na plotki, obmowy; spowodować, że ktoś staje się przedmiotem plotek, obmowy’. Zwrot.
7) folgować językowi ‘rozgadać się, paplać’. Zwrot. Folgować ‘ndk. dawać odpoczynek, upust czemuś’.
8) język komuś w pantoflach chodzi ‘ktoś nie może mówić, mówi niewyraźnie z powodu niedowładu języka lub pod wpływem alkoholu’. Zwrot.
9) język lata jak kołowrotek ‘o gadule, ktoś, kto mówi dużo i niepotrzebnie, kto nie potrafi dochować tajemnicy’. Fraza. Kołowrotek ‘przyrząd do przędzenia lub zwijania nici itp. (rodzaj szpuli)’. ♦ Język lata jak łopata.
10) łamać, połamać sobie język ‘zachwaścić swoją mowę naleciałościami z innego języka’. Zwrot. ♦ ‘z trudem wymawiać
obce lub trudne słowa’.
11) mieć język na smyczy; trzymać język na uwięzi, na wodzy ‘być opanowanym w mówieniu, zwłaszcza jeśli chodzi o zachowanie sekretu’. Zwrot. ♦ Trzymać język za zębami, na wodzy, na uwięzi.
12) mocny w języku ‘lubiący dużo mówić, przechwalać się; wygadany’. Wyrażenie określające. ♦ Mocny w gębie.
13) nadgryźć sobie języka ‘powstrzymać się od powiedzenia, wyjawienia czegoś’. Zwrot. ♦ Ugryźć się w język.
14) nastrzępić język, języka ‘dawać rady, które nie są przyjmowane, daremnie mówić’. Zwrot. ♦ Strzępić (sobie) język.
15) nosić dwa języki w gębie ‘mówić raz tak, raz inaczej’. Zwrot.
16) obnosić kogoś na językach ‘obgadywać kogoś’. Zwrot.
17) pakować (obce) słowa do języka ‘wprowadzać obce wyrazy’. Zwrot.
18) plotka o stu językach ‘plotka wielokrotnie powtarzana, przekręcana’. Frazem.
19) pochwycić na języki ‘obgadać, omówić’. Zwrot. Pochwycić ‘dk. wziąć, ująć, złapać za coś’. ♦ Wziąć na języki.
20) popaść na języki, na zęby ‘zostać obmówionym’. Zwrot.
21) przyciąć komuś język, języka ‘zmusić kogoś do milczenia, zagrozić komuś, by milczał’. Zwrot.
22) puścić język na pytel ‘rozgadać się’. Zwrot.
23) roznieść, roznosić kogoś na językach ‘obmówić kogoś. Zwrot.
24) pot. trzymać języczek za zębami ‘nie wygadać się z czymś, zachowywać coś w tajemnicy’. Zwrot. ♦ Trzymać język za zębami.
25) ukąsić się w język ‘powstrzymać się od powiedzenia czegoś’. Zwrot. ♦ Ugryźć się w język.
26) wziąć kogoś na języczki ‘obgadywać kogoś, plotkować o kimś. Zwrot. ♦ Wziąć kogoś na języki.
27) złośliwy język ‘o osobie złośliwej’. Wyrażenie rzeczownikowe.
